Medin Nuredini 
Земјите од Балканот во текот на 2025 година беа сведоци на политички турбуленции, избори, судски процеси, протести, санкции и напредок кон членство во Европската Унија (ЕУ).
Во текот на 2025 година, во Албанија се одржаа парламентарни избори, во Северна Македонија локални избори, во Хрватска претседателски избори, а Косово беше сведок на три различни изборни процеси.
Земјите од регионот, покрај изборите, презедоа и значајни чекори кон членство во Европската Унија, при што од лидерите на ЕУ добија пораки дека иднината на регионот е во Унијата.
Додека сепаратистичките изјави во српскиот ентитет во Босна и Херцеговина продолжија во текот на целата година, во Србија се одржаа протести против Владата во многу градови. Косово, Албанија и Хрватска, од друга страна, на 18 март потпишаа заедничка декларација за соработка во областа на одбраната, што предизвика реакции од Србија.
Анадолу ги состави важните случувања во 2025 година во земјите од регионот.
– Шестиот самит на Европската политичка заедница одржан во Тирана
Албанија ја започна годината со парламентарни избори одржани во мај, на кои премиерот Еди Рама прогласи историска победа, додека во главниот град Тирана беше одржан Шестиот самит на Европската политичка заедница со високо ниво на учество, на кој присуствуваше и претседателот на Турција, Реџеп Таип Ердоган.
Протестите против Владата продолжија во текот на целата година во Албанија, додека земјата презеде значајни чекори кон членство во ЕУ, отвори нови кластери и објави дека целта е членство во ЕУ до 2030 година.
Албанија привлече внимание со привремената забрана на ТикТок, а со именувањето на првата министерка за вештачка интелигенција во регионот, Диела, покажа и чекор кон модерниот свет.
– Косово во текот на 2025 година имаше три избори
Косово ја започна годината со парламентарни избори на 9 февруари. Самоопределување прогласи победа, но не успеа да формира влада, што предизвика долготрајна политичка криза.
Во меѓувреме се одржаа локални избори што поминаа во помирна атмосфера. Поради неможноста за формирање влада, Парламентот беше распуштен и на 28 декември беа одржани предвремени избори, на кои Албин Курти оствари „историска“ победа.
Кризите со Србија продолжија во текот на целата година, а Косово ги затвори паралелните институции во општините со српско мнозинство.
Северот на земјата беше сцена на тензии, што доведе до привремено суспендирање на стратегискиот дијалог од страна на САД. Во текот на 2025 година Косово го признаа четири држави, меѓу кои и Сирија.
Косово, исто така, привлече внимание со потпишувањето на заедничката декларација за соработка во областа на одбраната со Албанија и Хрватска на 18 март.
– Од пожарот во Кочани до локалните избори, 2025 година во Северна Македонија
Северна Македонија во март беше потресена од пожар во ноќен клуб во Кочани, во кој загинаа 63 лица, а повеќе од 200 беа повредени.
Земјата ја продолжи годината со локални избори, на кои ВМРО-ДПМНЕ прогласи победа, отворајќи нова политичка фаза.
Кризата со соседна Бугарија, која го блокира процесот на пристапување кон ЕУ, продолжи во текот на целата 2025 година.
– Сепаратистички изјави во српскиот ентитет
Во српскиот ентитет во Босна и Херцеговина, сепаратистичката реторика продолжи и во текот на 2025 година.
Лидерот на босанските Срби, Милорад Додик, кој често е во фокусот поради ваквите изјави, соопшти дека не ги признава Канцеларијата на високиот претставник (ОХР) ниту високиот претставник Кристијан Шмит, институции воспоставени со Дејтонскиот мировен договор, со кој беше ставен крај на војната во периодот од 1992 до 1995 година.
Судот на БиХ во февруари 2025 година го осуди Додик на една година затвор и шестгодишна забрана за вршење политички функции поради непочитување на одлуките на високиот претставник.
Поради потребата да се одреди неговиот наследник, во ентитетот беа одржани предвремени избори, на кои победи Синиша Каран.
– Од значајни чекори кон членство во ЕУ до воведување визен режим за турски државјани во Црна Гора
Црна Гора, меѓу земјите од регионот, ги направи најзначајните чекори во процесот на пристапување кон ЕУ и соопшти дека има цел да го заврши овој процес до 2028 година.
Како и другите балкански земји, Црна Гора доби целосна поддршка од лидерите на ЕУ на патот кон членство.
Сепак, во октомври земјата доспеа во фокусот на јавноста откако еден црногорски државјанин беше прободен со нож, а властите првично за нападот обвинија двајца турски државјани. Подоцна беше утврдено дека тие лица воопшто не се наоѓале на местото на настанот.
Во тој период Црна Гора воведе визен режим за турските државјани, но таа одлука беше повлечена кон крајот на декември и визната обврска повторно беше укината.
– Протести против Владата во Србија
На почетокот на 2025 година Србија беше сцена на масовни протести што се проширија низ целата земја, по трагедијата на крајот на 2024 година во Нови Сад, кога при уривање на покривот на железничката станица загинаа 11 лица.
За време на протестите дојде до судири меѓу полицијата и демонстрантите, а премиерот на Србија, Милош Вучевиќ, поднесе оставка по бранoт јавно незадоволство предизвикан од несреќата во која загинаа повеќе лица.
Во април беше формирана нова влада, на чело со Ѓуро Мацут, а кабинетот доби доверба од Народното собрание.
Покрај продолжувањето на тензиите со Косово, Србија реагираше и на заедничката декларација за соработка во областа на одбраната, која во март ја потпишаа Косово, Хрватска и Албанија.
– Хрватска, членка на ЕУ, потпиша заедничка декларација за соработка во областа на одбраната со Албанија и Косово
Хрватска, како членка на Европската Унија во регионот, во јануари одржа претседателски избори. На изборите, актуелниот претседател Зоран Милановиќ освои повеќе од 70 отсто од гласовите и повторно прогласи победа.
Во март, Хрватска ја потпиша заедничката декларација за соработка во областа на одбраната со Албанија и Косово, што предизвика реакции од соседна Србија.
Во текот на 2025 година, Хрватска, како и претходните години, беше сведок на политички судири меѓу претседателот Зоран Милановиќ и премиерот Андреј Пленковиќ.
