ноември 23, 2024

Дали Ескимите навистина имаат над 50 зборови за снег?

Сигурно сте слушнале дека Ескимите се шампиони во зимската терминологија. Се вели дека овој мирен поларен народ, кој живее опкружен со бескрајни снежни пространства и не излегува без чевли за снег или санки за кучиња, има преку 50 изрази за разни облици на снег.

Одговорот на прашањето колку Ескими имаат зборови за снег не е толку едноставен бидејќи не постои единствен „ескимски јазик“. Ескимските јазици, гранка на ескимско-алеутските јазици што ги зборуваат ескимите во арктичкиот регион на Северна Америка и неколку села во соседна Русија на полуостровот Чукчи, се поделени во две главни групи, инуити и јупик, секоја со пет јазици. Секој јазик има повеќе дијалекти, а некои имаат повеќе зборови за снег од другите.

Идејата дека Ескимите имаат куп имиња за снегот ја популаризираа антрополозите и психолозите со дискусии за тоа како различните народи, во зависност од културата и средината во која живеат, имаат различна и единствена перцепција. Поедноставено, се поставува прашањето – ако поларните народи имаат повеќе зборови за снег, дали тоа значи дека нивната перцепција за снегот е различна од онаа на народите кои живеат во топли предели?

Бројот на изрази за снег и мраз во некои арктички јазици е импресивно голем

Инуитски и јупик јазици се полисинтетички, што значи дека комбинираат ограничен сет на корени и завршетоци на зборови за да создадат неограничен сет на зборови. Во полисинтетичките јазици, како што е инуит, еден збор може да изрази информации што во јазиците од други видови се изразуваат со цела реченица. Ако тие реченични зборови се бројат како зборови, тогаш Инуитите немаат илјадници зборови само за снег, туку за сè.

Лаура Мартин, авторка на студијата Ескимски зборови за снег, предлага да прашаме колку Ескими имаат коренски зборови за снег на нивните јазици. Во случајот со Западен Гренланд, одговорот е два: qanik („снег во воздухот“) и aput („снег на земја“). И од нив можеме да изведеме зборови како qanipalat („пердусто топче од снег што паѓа“) и apusiniq („снежно наноси“). Постојат и термини за снег кој се користи на различни начини – може да биде „иглу снег“.

Лингвистот К. Дејвид Харисон патувал низ светот проучувајќи ги загрозените јазици и вели дека изразите за снег, мраз, ветер и време во некои арктички јазици се импресивно богати и сложени. На пример, во некои од нив навел дури 99 различни видови на морски мраз.

Така, nuyileq може да се опише како кршен мраз кој се шири во вода, но е опасен за одење. Таквиот мраз се топи, но сепак е цврст. Како што геолозите имаат многу зборови за карпите, поларните народи имаат многу зборови за да ја опишат арктичката средина и како да преживеат во неа, а точниот број на зборови и изрази е тешко да се изброи.

Read Previous

САД им порачаа на своите граѓани да ја напуштат Русија поради можна одмазда

Read Next

МВР со предупредување: Внимавајте, лажни електронски пораки се испраќаат во име на МВР, станува збор за обид за измама во меѓународни рамки