Medin Nuredini 
Велес, град со богата традиција на грнчарството, денес има само тројца активни мајстори, а овој занает, кој некогаш бил препознатлив белег на градот, е пред исчезнување.
Гоце Станчев (45), еден од последните велешки грнчари, се труди да ја оживее и зачува оваа древна вештина и заедно со сопругата работи неуморно за да ја одржи традицијата жива.
„Мојата љубов кон грнчарството е многу случајна и може да кажам многу непредвидлива, никогаш не сум се замислувал дека ќе го работам ова, во нашата фамилија никој не се занимавал со овој вековен занает“, вели Станчев за Анадолу, кој пред речиси две децении решил да му се посвети на грнчарството.
Љубовта кон занаетот ја открил во работилницата на еден покоен велешки мајстор, каде што првпат ја почувствувал „магијата“ на грнчарството.
Заедно со сопругата одел кај пензионираниот мајстор, кој им го пренел занаетот, а оттогаш се посветил на неговото учење и пренесување.
Денес во нивната работилница се изработуваат најразлични производи – од сувенири и употреблива керамика до декоративни предмети за дворови.
– Процесот на изучување е тежок –
Грнчарството е познат по долгиот и макотрпен процес – од ископување и обработка на глината до обликување и повеќекратно печење.
„Станува збор за занает што е најтежок и да го научите и да го работите. Процесот е обемен, цело време сте изложени на физички напор“, вели Станчев.
Тој додава дека постои постојана неизвесност бидејќи постои ризик производот да се искриви, да испука при печење, како и при сушење.
– „За Велес грнчарството е како темел на куќа, бадијала куќа ако нема здрав темел“ –
Иако Велес некогаш бил центар на грнчарството во Северна Македонија, денес состојбата е алармантна.
Во градот има само тројца мајстори, а во целата земја едвај десетина. Според Станчев, младите речиси и не се заинтересирани да го научат занаетот.
„Во текот на мојата 17-годишна работа досега во работилницата не дошол млад човек да праша, да се заинтересира да работи“, вели тој.
Тој вели дека нивната работилница е секогаш отворена за оние што сакаат да го научат занаетот бидејќи без наследници оваа традиција ќе исчезне.
„Сѐ додека постојам ќе се борам да опстои овој занает и да им го пренесеме на идните генерации затоа што грнчарството за Велес е како темел на куќа. Бадијала куќата ако нема здрав темел“, изјави Станчев.
Според Станчев, Велес бил познат по грнчарството уште од 19 век, кога во градот имало околу 40 грнчарски работилници.
Посебно значајна улога во развојот на овој занает имала фамилијата Левкови, која во тоа време отворила погон за уметничка керамика и извезувала производи низ цела Европа.
Сведоштва за нивното мајсторство денес може да се најдат и во архитектонските украси низ градови како Загреб.
– За занаетот има иднина ако се вложат труд и креативност –
Станчев е претседател на граѓанската организација „Разбој“ од Велес, која веќе две децении работи на афирмација на традиционалните занаети.
Краткотрајните работилници имаат цел да ја поттикнат љубопитноста кај младите.
И покрај предизвиците, тој е уверен дека грнчарството има потенцијал да преживее ако се вложат труд и креативност.
„Па, ако во моментов има 20 грнчари, ми се чини дека за сите ќе има работа“, вели тој, праќајќи порака дека оваа вековна вештина заслужува нов живот и признание.Сведоштва за нивното мајсторство денес може да се најдат и во архитектонските украси низ градови како Загреб.
– За занаетот има иднина ако се вложат труд и креативност –
Станчев е претседател на граѓанската организација „Разбој“ од Велес, која веќе две децении работи на афирмација на традиционалните занаети.
Краткотрајните работилници имаат цел да ја поттикнат љубопитноста кај младите.
И покрај предизвиците, тој е уверен дека грнчарството има потенцијал да преживее ако се вложат труд и креативност.
„Па, ако во моментов има 20 грнчари, ми се чини дека за сите ќе има работа“, вели тој, праќајќи порака дека оваа вековна вештина заслужува нов живот и признание.
