Претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен денеска изјави дека новите планови на ЕУ за зајакнување на европската одбранбена индустрија и зголемување на воените капацитети би можеле да мобилизираат речиси 800 милијарди евра. На денешната прес-конференција Фон дер Лајен најави дека ЕУ ќе предложи на земјите-членки да им се обезбеди поголем фискален простор за инвестиции во одбраната, како и 150 милијарди евра заеми за такви инвестиции, заедно со мобилизација на приватен капитал.
„Потребно ни е големо зголемување на одбранбениот капацитет, нема сомнеж за тоа. Сакаме траен мир, но траен мир може да се изгради само на сила, а силата започнува со зајакнување на самите себе“, рече таа. Таа додаде дека испратила писмо до европските лидери и наведе пет клучни точки од планот за повторно вооружување на Европа:
- Зголемување на јавното финансирање за одбраната – доколку земјите-членки ги зголемат трошоците за одбрана за 1,5% од БДП, тоа би можело да создаде фискален простор од речиси 650 милијарди евра во следните четири години.
- Нов инструмент кој обезбедува заеми од 150 милијарди евра за одбранбени инвестиции од страна на земјите-членки.
- Користење на буџетот на Европската Унија за одбранбени проекти.
- Мобилизирање на приватен капитал преку Синдикатот за штедење и инвестиции.
- Мобилизирање на приватен капитал преку Европската инвестициска банка.
Фон дер Лајен истакна дека овие планови би можеле да мобилизираат околу 800 милијарди евра за зајакнување на одбранбените и воените капацитети на Европа. „Ова е клучен момент за Европа и ние мора да го искористиме“, рече таа.
Објаснување на планот
Првата точка од планот е да им се овозможи на земјите-членки да ги надминат правилата кои предвидуваат дека буџетскиот дефицит не смее да надмине 3 отсто од БДП. Затоа, земјите-членки ќе можат да ја надминат границата на буџетскиот дефицит доколку овие средства се потрошат за одбрана. „Доколку земјите-членки ги зголемат трошоците за одбрана во просек за 1,5 отсто од својот БДП, ова ќе создаде фискален простор од близу 650 милијарди евра во период од четири години“, рече Фон дер Лајен.
Втората точка од планот предвидува нов инструмент од 150 милијарди евра заеми на земјите-членки за инвестиции во одбраната. Овие средства би се користеле за воздушна и ракетна одбрана, артилериски системи, беспилотни летала со ракети и муниција и системи за противдронови, како и за решавање на други потреби, од сајбер до воена мобилност.
„Ова ќе им помогне на земјите-членки да купуваат заедно и со оваа опрема тие масовно можат да ја засилат својата поддршка за Украина“, рече претседателката на Комисијата. Заедничките набавки би овозможиле помали трошоци, намалување на фрагментацијата, зголемување на интероперабилноста и зајакнување на одбранбената индустриска база.
Третата точка се однесува на користењето на буџетот на ЕУ за инвестиции во одбраната. Фон дер Лајен најави дека ќе им предложи на земјите-членки сами да одлучат дали сакаат да ги користат кохезионите фондови за одбрана.
Четвртата и петтата точка се однесуваат на привлекување приватен капитал со побрзо формирање на Унија за штедење и инвестирање и преку Европската инвестициска банка, рече претседателката на Комисијата.
Kajgana
